Rak piersi to jedna z najczęściej diagnozowanych chorób nowotworowych u kobiet na świecie. Z danych NFZ wynika, że co roku w Polsce diagnozuje się go u 20 tysięcy kobiet. Wczesne wykrycie zmian znacząco zwiększa szanse na skuteczne leczenie. Jednak czy młode Polki dbają o regularną profilaktykę?
Przychodzi baba do lekarza…
Regularne wizyty u ginekologa to klucz do wczesnego wykrycia niepokojących zmian. Podczas rutynowej kontroli lekarz może przeprowadzić badanie piersi i skierować na dodatkowe badania. Z deklaracji badanych kobiet wynika, że większość kobiet w wieku od 18 do 35 lat chodzi do ginekologa przynajmniej raz w roku (64 proc.). Są to przede wszystkim respondentki po 30. roku życia oraz kobiety, które mają dzieci – w tych grupach odsetki takich wskazań przekraczają 70 proc. .
Co piąta młoda Polka zgłasza się na konsultację ginekologiczną raz na 2 lub 3 lata, a co dziesiąta jeszcze rzadziej. Mimo to, aż 14% młodych kobiet (w wieku 18-24 lat) nigdy nie była na wizycie u ginekologa.
Prywatnie czy na NFZ?
Blisko trzy na cztery pacjentki w wieku 18-35 lat chodzi na prywatne wizyty do ginekologa, w tym ponad 51 proc. korzysta wyłącznie z płatnych konsultacji. Co piąta młoda kobieta wybiera wizyty częściowo prywatnie i częściowo na Narodowy Fundusz Zdrowia (21 proc.).
Czy przyczyną są długie kolejki do lekarza w ramach NFZ? Tak, jest to główny powód prywatnych wizyt, na który wskazało ponad 67 proc. pacjentek korzystających z płatnych konsultacji. Okazuje się również, że kobiety czują się lepiej zaopiekowane na prywatnych wizytach, niż na tych w ramach ubezpieczenia zdrowotnego: 48 proc. uważa, że na wizycie prywatnej lekarz poświęca pacjentce więcej czasu i uwagi, zaś 22% przyznaje, że na prywatnej wizycie lekarz delikatniej przeprowadza badania. Nie bez znaczenia jest także wyposażenie gabinetów lekarskich – 40 proc. umawia się na wizytę prywatną właśnie ze względu na lepszy sprzęt w prywatnych placówkach.
Warto w tym miejscu przyjrzeć się również rocznym wydatkom młodych pacjentek na wizyty i leczenie u ginekologa. Na ogół nie przekraczają one 600 zł: 23 proc. przeznacza na ten cel nie więcej niż 200 zł, 30 proc. płaci w granicach 200 – 400 zł, zaś 22 proc. – od 400 do 600 zł.
Badania? Przecież nic mi nie dolega!
Samobadanie piersi to mały krok, który może uratować życie – jest jednym z najprostszych i zarazem najskuteczniejszych sposobów na wczesne wykrycie choroby. Zaleca się, by wykonywać je co miesiąc, jednak tylko 31 proc. kobiet w wieku 18-35 lat dokonuje samobadania piersi z taką częstotliwością. Pozostałe młode respondentki badają się kilka razy w roku (31 proc.) bądź nie częściej niż raz w roku (21 proc.). Przeszło co dziesiąta uczestniczka badania nigdy nie wykonała samobadania piersi (12 proc.).
Ważnym badaniem diagnostycznym, które może pomóc we wczesnym wykryciu raka piersi, zwłaszcza u młodszych kobiet z gęstą tkanką piersiową, jest USG piersi. Takie badanie powinno być wykonywane regularnie, ale aż 36 proc. Polek przed 36. rokiem życia nigdy nie było na takim badaniu. Corocznie badaniu ultrasonograficznemu piersi poddaje się 18 proc. młodych kobiet, raz na 2-3 lata bada się 22 proc. respondentek, a 23 proc. robi to rzadziej.
Dlaczego kobiety się nie badają lub robią to zbyt rzadko? Przede wszystkim nie widzą takiej potrzeby, gdyż nie odczuwają żadnych dolegliwości, na co wskazuje niespełna połowa zapytanych. Z kolei blisko co czwarta nie ma czasu na wykonanie takich badań, a 15 proc. obawia się diagnozy. Inną ważną barierą, która powstrzymuje kobiety przed wykonaniem USG piersi jest długi czas oczekiwania na termin wizyty/badania na NFZ i jednocześnie brak środków na wizytę prywatną. Taki problem zgłasza 28 proc. młodych kobiet, które nie wykonują regularnie USG piersi.
Wyniki pokazują, jak wiele jest do zrobienia w zakresie edukacji i promowania profilaktyki raka piersi. Należy pamiętać, że nowotwór piersi często nie objawia się we wczesnym stadium. Dlatego ważne jest, aby dbać o swoje zdrowie i regularnie wykonywać badania, które mogą potwierdzić, że jesteśmy zdrowi lub pomóc w wczesnym wykryciu i skutecznym leczeniu choroby.
Badanie zrealizowane na zlecenie Santander Consumer Bank w styczniu 2024 roku, na próbie kobiet w wieku 18-35 lat (N=1000, CATI).
